Hoe gaat een melkvee stalcontrole?

Vanaf 2025 worden stallen gecontroleerd op een aantal nieuwe criteria voor dierenwelzijn. Wat kun je als melkveehouder verwachten van deze controles? En welke termijnen gelden er voor realisatie in bestaande stallen en bij nieuwbouw? 

Stal klaar voor controle 

Controles op de nieuwe criteria worden uitgevoerd door de certificatie-instelling en vinden plaats vanaf 1 januari 2025. Dit betekent dat deelnemende melkveehouders eventuele aanpassingen in de stal vóór 2025 moeten hebben gerealiseerd. De controleur controleert acht nieuwe criteria. Als de deelnemer het topniveau voor het thema dierenwelzijn en diergezondheid wil behalen, komen er nog twee criteria bij. De overige aangekondigde dierenwelzijnscriteria gaan op een later moment gelden. Zo moeten er vóór 2028 nog vijf criteria worden gerealiseerd in de stal. Daarnaast zijn er nog criteria die over een langere termijn (per 2038) gaan gelden, óf eerder in het geval van nieuwbouw of aanbouw. 

Nieuwbouw of aanbouw

Als er een stuk aan de stal aangebouwd wordt, dan gelden de ‘lange termijn’ criteria alleen voor het nieuwe aangebouwde deel van de stal. Overigens gelden de criteria voor aanbouw en nieuwbouw pas voor stallen waarvan de bouw na 1 januari 2025 is gestart. Deze datum wordt gehanteerd zodat ondernemers voldoende tijd hebben om het ontwerp en de benodigde vergunningen aan te passen op de toekomstige criteria. 

Wat controleert de controleur? 

De controleur neemt voor elk criterium een steekproef. In het certificatieschema staat beschreven hoe groot de steekproef moet zijn, bijvoorbeeld dat er voor de ligboxbreedte minimaal 1 ligbox per rij wordt opgemeten. Om de ligboxbreedte, de zachtheid van de ligplek en de stroefheid van de loopvloer te controleren zal de controleur enkele metingen in het dierverblijf moeten uitvoeren. 

Afhankelijk welke voorzieningen in de stal aanwezig zijn tegen hittestress, zal de controleur de voorziening (bijvoorbeeld ventilatoren) in werking willen zien. Het is handig om de specificaties (bijvoorbeeld de capaciteit van het merk en model ventilator) bij de hand te hebben, zodat de controleur kan berekenen of de capaciteit voor de stal voldoende is. Bij de eenlingboxen en strohokken voor kalveren en jongvee zal de controleur de afmetingen van minstens 1 eenlingbox en strohok opmeten. Ook zal de controleur nakijken of er droog strooisel aanwezig is in de eenlingboxen en strohokken.

Hersteltermijnen 

De bevindingen worden opgeschreven in een rapport dat de deelnemende melkveehouder ontvangt. Stel dat er een tekortkoming wordt geconstateerd, dan krijgt de melkveehouder vier weken de tijd om deze te herstellen. Sommige tekortkomingen zijn direct te herstellen. Als bijvoorbeeld een ligbox te smal is doordat een koe de buizen heeft verbogen, dan kan de melkveehouder dat herstellen door de buizen terug te buigen. Of wanneer ligboxen nat strooisel bevatten, dan dient een laag droog strooisel te worden aangebracht.  Let op dat sommige tekortkomingen lastig binnen vier weken zijn te herstellen. Het is daarom van belang om als veehouder in de bedrijfsvoering ook te controleren op eventuele mankementen, zoals kapotte matrassen, en daar actie op te ondernemen. Op die manier kunnen eventuele bestellingen om een kapot matras te vervangen tijdig worden gedaan.