SMK introduceert duurzaamheidsvergoeding voor On the way to PlanetProof
Gepubliceerd op: 24 juli 2024SMK, beheerder van het onafhankelijke duurzaamheidskeurmerk On the way to PlanetProof, heeft afspraken gemaakt met supermarktketens over het transparant maken van de duurzaamheidsvergoeding als compensatie voor boeren en tuinders die extra kosten maken voor duurzamere teelt en certificering. Aldi, Lidl, Jumbo en Superunie hebben toegezegd hieraan mee te werken en de duurzaamheidsvergoeding op te nemen in de inkoopprijs, waarbij deze inzichtelijk is op inkoopcontracten en facturen. Het uitgangspunt voor de regeling is dat de duurzaamheidsvergoeding door de keten heen zichtbaar blijft en uitbetaald wordt aan boeren en tuinders. De hoogte van de vergoeding wordt door SMK gepubliceerd en is gebaseerd op onafhankelijk onderzoek.
De vergoeding is vastgesteld voor onbewerkte aardappelen, groenten en fruit (AGF) en is van groot belang om mogelijk te maken dat boeren en tuinders verdere stappen in verduurzaming zetten. Het is de bedoeling van SMK dat andere productgroepen van On the way to PlanetProof volgen. SMK is zeer verheugd over de medewerking van de supermarkten en ziet ernaar uit dat boeren en tuinders duidelijkheid krijgen over de vergoeding van de kosten voor verduurzaming. De beloning van de inspanningen van telers is tegelijkertijd een randvoorwaarde voor verdere verduurzaming. De regeling die SMK heeft ontwikkeld is mede geïnspireerd op een onderdeel uit het concept landbouwakkoord van 2023.
ACM
Voorafgaand aan het vastleggen van de duurzaamheidsvergoeding heeft SMK de Autoriteit Consument en Markt (ACM) verzocht een voorlopige zienswijze te geven met betrekking tot de mededinging. ACM oordeelde dat er geen sprake is van beperking van mededinging, en staat toe dat SMK de regeling voor de duurzaamheidsvergoeding introduceert en met supermarkten hierover afspraken maakt. Bekijk hier meer informatie.
Opbouw van de duurzaamheidsvergoeding
De duurzaamheidsvergoeding is een compensatie voor de gemiddelde extra kosten die telers maken voor de duurzamere teelt en certificering. Het onafhankelijk onderzoeksbureau CLM Onderzoek en Advies heeft de meerkosten per hectare berekend op basis van drie onderdelen:
- De kosten die resulteren uit de bovenwettelijke eisen van het keurmerk, zoals toepassing van duurzamere technieken of productiemiddelen.
- De administratieve kosten/ tijdsinvestering.
- De certificatiekosten (audit en afdrachten).
Met klankbordgroepen van telers heeft het onderzoeksbureau de uitkomsten van de berekeningen geverifieerd. Daarbij is telkens uitgegaan van gemiddelden zoals bedrijfsgrootte en innovatiegehalte van het bedrijf. De berekeningen zijn uitgevoerd voor vijf verschillende productgroepen: akkerbouw, vollegrondsgroente, fruitteelt, glastuinbouw en cellenteelt. Op basis van de meerkosten per hectare of m2 en de gemiddelde opbrengst van klasse 1 product per hectare of m2 is vervolgens de duurzaamheidsvergoeding per eenheid product berekend.
Invoering van de regeling
De hoogte van de duurzaamheidsvergoeding voor onbewerkte verse AGF is bekend gemaakt. Vanaf heden hebben de supermarkten de tijd om de duurzaamheidsvergoeding in te regelen in samenwerking met hun ketenpartners. Uiterlijk met ingang van 2025 is de duurzaamheidsvergoeding van toepassing op alle inkoop van deelnemende supermarkten. Later dit jaar wordt de regeling ook vastgelegd in de Chain of Custody eisen, en wordt bepaald op welke wijze controle over de uitvoering van de regeling bij supermarkten en handel plaatsvindt. De hoogte van de duurzaamheidsvergoeding wordt jaarlijks onafhankelijk geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Daarbij worden de bedragen geïndexeerd en bijgesteld op basis van de (bovenwettelijke) eisen van het schema en feedback vanuit de praktijk.
Veelgestelde vragen
Veelgestelde vragen over de vergoeding
Omrekening van prijs per kg naar prijs per stuk: Vermenigvuldig de prijs per kg met gewicht (in kg) per stuk.
Omrekening van prijs per stuk naar prijs per kg: Deel de prijs per stuk door het gewicht (in kg) per stuk.
In dat geval wordt het gemiddelde gewicht gebruikt voor de vergoeding.
Er wordt dan uitgegaan van het minimumgewicht voor de vergoeding.
In overleg tussen leverancier en afnemer kan worden bepaald of gerekend wordt met gemiddeld gewicht of een bepaald gewicht per periode.
De afnemer en de leverancier stellen het gewicht vast dat representatief is voor de betreffende maatsortering.
De wijze van facturatie kan per supermarkt en keten verschillen, maar dient te allen tijde transparant te zijn over:
- de hoogte van de duurzaamheidsvergoeding die per ketenschakel is betaald, en
- apart vermeld op de facturen, contracten of afrekeningen.
Dit is een afspraak die de leverancier met de afnemer maakt. Het is mogelijk om dit achteraf te betalen over een periode of per bestelling.
Leverancier en afnemer weten of er al een vergoeding voor On the way to PlanetProof teelt in de eerder overeengekomen prijs was opgenomen of moeten hierover met elkaar in gesprek. De regeling schrijft voor dat de duurzaamheidsvergoeding bovenop de basisprijs/marktprijs komt en apart vermeld wordt.
Voorbeeld: combinatieproduct blauwe bes-framboos of broccoli-bloemkool.
Er kan met een gemiddelde prijs gerekend worden of de hoogst vastgestelde duurzaamheidsvergoeding. Dit is een afspraak die de leverancier met de afnemer maakt.
Voor deze producten gelden andere bedragen en dit moet transparant worden weergegeven. Als dit niet werkbaar is, kan in overleg tussen leverancier en afnemer een gemiddelde genomen worden.
Ja, de productprijs en duurzaamheidsvergoeding moeten apart vermeld worden op de facturen en afrekeningen. Het moet namelijk duidelijk zijn welke bedragen aan duurzaamheidsvergoeding zijn uitbetaald. Het is mogelijk om de duurzaamheidsvergoeding achteraf te betalen over een periode of per bestelling.
De regeling biedt een transparant systeem dat ervoor zorgt dat de duurzaamheidsvergoeding die supermarkten betalen ook bij de teler die hen levert terechtkomt. Dat is niet in alle gevallen mogelijk, omdat er meer telers of meer teeltoppervlakte nodig zijn om een bepaald volume aan de supermarkt te kunnen leveren. De verdeelsleutel moet transparant zijn.
Vanaf 2025 gaat gecontroleerd worden bij handel en retail op het voldoen aan de Regeling. Certificatie-instellingen zullen dit op basis van een controleprotocol uitvoeren in aanvulling op de jaarlijkse CoC inspectie.
De duurzaamheidsvergoeding moet worden betaald aan de teler die het On the way to PlanetProof-gecertificeerde product heeft geproduceerd dat wordt verkocht aan een supermarkt die deelneemt aan de regeling. Het doet er niet toe waar de teler is gevestigd.
Supermarkten betalen aan hun leveranciers de duurzaamheidsvergoeding voor de geleverde producten met het keurmerk On the way to PlanetProof. Leveranciers worden verplicht om de volledige ontvangen vergoeding door te geven aan boeren en tuinders die de producten hebben geleverd.
Op dit moment geldt de duurzaamheidsvergoeding voor onbewerkte aardappelen, groenten en fruit. Andere productcategorieën met het keurmerk volgen op een later moment. De duurzaamheidsvergoeding per kg of stuks product, gebaseerd op de meerkosten per hectare, staan vermeld in het reglement dat is gepubliceerd op de website.
De duurzaamheidsvergoeding wordt op facturen, contracten en afrekeningen altijd apart vermeld. De wijze van facturatie kan per supermarkt en keten verschillen, maar dient te allen tijde transparant te zijn over de hoogte van de duurzaamheidsvergoeding die per ketenschakel is betaald. Dit wordt gecontroleerd door de certificatie-instelling.
De ingangsdatum van de regeling is de datum van de publicatie van het overzicht van de vergoedingen en geldt voor alle nieuwe inkoopcontracten die supermarkten met leveranciers afsluiten. Voor bestaande contracten geldt een overgangstermijn. Uiterlijk 1 januari 2025 is de duurzaamheidsvergoeding van toepassing op alle inkoop van onbewerkte aardappelen, groenten en fruit door de deelnemende supermarkten.
De hoogte van de duurzaamheidsvergoeding is bepaald door SMK, op basis van onafhankelijk advies, en is gebaseerd op de gemiddelde kosten en opbrengsten per hectare. Voor meer informatie hierover is hier het rapport met de onderbouwing te raadplegen.
De duurzaamheidsvergoeding kan per kalenderjaar worden aangepast op basis van de prijsindex en zal opnieuw worden berekend wanneer de eisen van het certificatieschema worden herzien. SMK zal dat altijd tijdig bekendmaken, zodat supermarkten de correcte duurzaamheidsvergoeding hanteren.
Bij vragen of opmerkingen richten boeren en tuinders zich altijd eerst tot hun afnemer. Ook als het gaat om een afrekening of een wel/niet (volledig) ontvangen duurzaamheidsvergoeding is het zaak om eerst te rade te gaan bij de afnemer. Zijn het vragen die de afnemer niet kan beantwoorden dan kan men terecht bij SMK.
Bij de retail wordt gecontroleerd of de duurzaamheidsvergoeding is doorgevoerd. De controlerichtlijn wordt opgenomen in het Reglement Duurzaamheidsvergoeding. Voor gecertificeerde retailers wordt controle onderdeel van de Chain of Custody inspectie. Bij niet-gecertificeerde retailers vindt een aparte controle plaats op basis van het reglement Duurzaamheidsvergoeding.
De Duurzaamheidsvergoeding wordt betaald voor producten die daadwerkelijk zijn afgenomen. Afrekening van de duurzaamheidsvergoeding vindt dan achteraf plaats over een periode of per bestelling.
De duurzaamheidsvergoeding betreft slechts een klein percentage van de consumentenprijs. Supermarkten bepalen zelf hun marges. De ACM heeft beoordeeld dat de invoering van de regeling duurzaamheidsvergoeding geen noemenswaardig effect zal hebben op de consumentenprijzen.
Bepalen en vaststellen wat de vergoeding moet zijn en vanuit onafhankelijke rol het ontwikkelen en onderhouden van de regeling.